Πρόσβαση - ἐξυπηρέτηση ἐρευνητῶν

Σύμφωνα μέ τήν Παρ. Γ΄ τοῦ Ἄρθρου 3 τοῦ Κεφ. Α΄ τοῦ Ν. 1946/1991: «Ἡ παροχή τοῦ ἀρχειακοῦ ὑλικοῦ τῶν ἐκκλησιαστικῶν φορέων στούς μελετητές γίνεται μέ τή σύμφωνη γνώμη τῶν κατόχων του».

Ὁ ἐρευνητής πρέπει νά γνωρίζη ὅτι ὁ Ν. 1946/1991 προστατεύει τά Ἀρχεῖα τῆς Ἑλλάδος, ἀπαγορεύει τήν παράνομη ἐξαγωγή ἀρχειακῶν τεκμηρίων (ἄρθρο 1 §3), καί ἐξασφαλίζει τό ἀπόρρητο αὐτῶν (ἄρθρο 42 §5). Βλ. καί προηγούμενη νομοθεσία: Ν. 380/1914 (ΦΕΚ Α΄ 344), ἄρθρα 6, 7, 14, 17· Α.Ν. 2027/1939 (ΦΕΚ Α΄ 448) ἄρθρα 5, 6, 13 καί Ν. 33/1943 (ΦΕΚ Α΄ 113) ἄρθρο 5. Ἐπίσης, σύμφωνα μέ τήν παράγραφο β΄ τοῦ ἄρθρου 374 τοῦ ἰσχύοντος Ποινικοῦ Κώδικα προκειμένου περί πράξεων κλοπῆς, ὑπεξαιρέσεως, φθορᾶς ξένης ἰδιοκτησίας καί λοιπῶν «πραγμάτων ἐπιστημονικῆς, καλλιτεχνικῆς ἤ ἱστορικῆς σημασίας προσιτῶν στό κοινό», τέτοιου εἴδους πράξεις χαρακτηρίζονται ὡς  κακουργηματικές καί προβλέπονται αὐστηρές ποινές (κάθειρξη μέχρι 10 χρόνια). 

Σύμφωνα μέ τό Ἄρθρο 18 τοῦ Κανονισμοῦ τοῦ ΙΑΕΕ:

1. Τά ἰστορικά ἀρχεῖα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διατίθενται κατ΄ ἀρχήν ἐλεύθερα – στήν ἱστορική ἔρευνα καί γενικώτερα στό ἐνδιαφερόμενο κοινό - ἀμέσως μετά τήν πάροδο, ἀπό τήν ἡμερομηνία παραγωγῆς τους, τοῦ χρονικοῦ ὁρίου πού προβλέπεται ἀντίστοιχα στήν ἰσχύουσα νομοθεσία τῶν Γενικῶν Ἀρχείων τοῦ Κράτους (ἤτοι μετά τήν πάροδο 30 ἐτῶν).

2. Ἡ Ἱερά Σύνοδος μπορεῖ νά ὁρίζει ἰδιαιτέρους ὅρους πρόσβασης, ὅσον ἀφορᾶ τόν χρόνο καί τόν τρόπο διάθεσης στήν ἱστορική ἔρευνα, γιά συγκεκριμένα τμήματα τῶν ἱστορικῶν ἀρχείων, ἀνεξάρτητα ἀπό τή συμπλήρωση τοῦ ὁρίου, πού ἀναφέρεται στήν προηγούμενη παράγραφο.

3. Γιά τή δημοσιοποίηση ἱστορικῶν ἀρχείων πού ἐκχωρήθηκαν στήν Ἐκκλησία, λαμβάνεται ὑπ΄ ὄψει καί ἡ θέληση τῶν ἐκχωρητῶν, ἡ ὁποία καί διατυπώνεται ρητά στίς συμφωνίες ἐκχώρησης τῶν ἐν λόγῳ ἀρχείων.

4. Ὅλοι οἱ ἐρευνητές γιά τή λήψη ἀδείας ἔρευνας στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο ὀφείλουν νά ὑποβάλλουν αἴτηση πρός τήν Ἀρχιγραμματεία τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γιά τήν χορήγηση ἄδειας ἔρευνας ἀπό τή Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο. Μέ τήν ὑποβολή τῆς αἴτησης δηλώνεται καί ἡ ἀποδοχή τῶν ὅρων τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ.

5. Τά πρόσωπα στά ὁποῖα χορηγεῖται δικαίωμα πρόσβασης στά ἀρχεῖα τῆς Ἐκκλησίας διακρίνονται σέ δύο κατηγορίες:

α) Ἐσωτερικοί ἐρευνητές. Στήν κατηγορία αὐτή ἐντάσσονται οἱ κληρικοί καί οἱ ὑπάλληλοι τῶν ὑπηρεσιῶν τῆς Ἐκκλησίας, καί

β) Ἐξωτερικοί ἐρευνητές. Στήν κατηγορία αὐτή ἐντάσσονται οἱ ἐρευνητές πού δέν σχετίζονται μέ τίς ὑπηρεσίες τῆς Ἐκκλησίας.

i) Οἱ φοιτητές ὑποβάλλουν μέ τήν αἴτηση καί συστατική ἐπιστολή τοῦ ἐπιβλέποντος καθηγητοῦ αὐτῶν, τά δέ μέλη ΔΕΠ σχετική βεβαίωση τοῦ Τμήματός τους.

6. Οἱ ἐρευνητές ἔχουν τήν ὑποχρέωση νά τηροῦν τούς ὅρους τῆς ἐθνικῆς καί εὐρωπαϊκῆς νομοθεσίας πού ἀφοροῦν στήν προστασία τῶν προσωπικῶν δεδομένων καί τίς εἰδικώτερες ρυθμίσεις τῶν σχετικῶν κανονισμῶν τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἐρευνητές πού χρησιμοποιοῦν τά ἀρχεῖα τῆς Ἐκκλησίας γιά τή συγγραφή καί δημοσίευση ἐργασιῶν, ἔχουν τήν ὑποχρέωση νά ἀναφέρουν ὡς ἱστορικές πηγές τά ἀρχεῖα πού χρησιμοποίησαν καί νά χορηγήσουν δωρεάν τρία ἀντίτυπα τῶν σχετικῶν δημοσιευμάτων τους, ἕνα γιά τή Βιβλιοθήκη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί δύο γιά τό Ἱστορικό Ἀρχεῖο.

7. Ὁ Ἀρχιγραμματέας, ὁ Διευθυντής καί τό προσωπικό τοῦ Ἱστορικοῦ Ἀρχείου εὐθύνονται γιά τήν ὀρθή ἐφαρμογή καί τήν τήρηση τῶν ἀποφάσεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου πού ἀφοροῦν στή δημοσιοποίηση τῶν ἀρχείων, καθώς καί γιά τήν τήρηση, μέ κάθε πρόσφορο μέσο, τῶν ὅρων τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ.